منظور از مشارکت صرفاً رأی‌دادن نیست؛ ملکیت انقلاب برای مردم است
به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، درباره مباحث پیرامون مجلس خبرگان رهبری و جایگاه و اهمیت آن در جمهوری اسلامی، با حجت‌الاسلام سعید صلح‌میرزایی، مدرس سطوح مختلف حوزه علمیه، مؤلف کتب «فلسطین»، «جهاد تبیین»، «اندیشه مقاومت انقلابی» و مدیر دفتر حفظ و نشر آثار انقلاب در قم و همچنین فعال فرهنگی و سیاسی به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:
کمتر از ۲۰ روز تا انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری باقی‌مانده، از نظر شما جایگاه مجلس خبرگان رهبری در نظام اسلامی چطور است؟
صلح‌میرزایی: مجلس خبرگان رهبری کارکرد‌هایی بر اساس قانون اساسی و همچنین کارکرد‌هایی بر اساس مصوبات و مأموریت‌های قانونی‌اش داراست. حضرت آقا اخیراً فرمودند مجلس خبرگان یکی از ارکان اسلامیتِ انقلاب و مردمی بودنِ انقلاب را تأمین می‌کند. مجلس خبرگان ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ که به درستی حضرت آقا را از میان فقهای شیعه پیدا کرد و به مردم معرفی کرد، کار بزرگی بود. خدای نکرده اگر کسی را مثل مقام معظم رهبری نداشتیم و این انتخاب صورت نمی‌گرفت، عملاً هم جمهوریت و هم اسلامیت انقلاب ممکن بود به خطر بیفتد.
وظیفه مجلس خبرگان نظارت بر افعال رهبری نیست بلکه نظارت بر بقاء شرایط رهبری است.
همچنین بر اساس قانون اساسی، وظیفه مجلس خبرگان این است که بقاء شرایط را در رهبر رصد کند. ما امید داریم ان‌شاءالله رهبر عزیزمان با عزت و سلامت پرچم انقلاب را به دست حضرت مهدی (عج) تقدیم کنند، ولی خود ایشان بار‌ها خواسته‌اند که نظارت بشود. همان‌طور که می‌دانید وظیفه مجلس خبرگان نظارت بر افعال رهبری نیست بلکه نظارت بر بقاء شرایط رهبری است.
شرایطی در قانون اساسی مثل مدیریت و تدبیر برای رهبری آمده؛ این مجلس باید ببیند آیا رهبری هنوز این‌ها را دارد یا نه؟ این دو وظیفه‌ای است که در قانون اساسی آمده است. دلِ مردم گرم است به اینکه علمای مورد اعتمادشان و علمای بلاد به این مجلس می‌روند و می‌دانند که انتخاب رهبر یک کار تخصصی است و هر کسی نمی‌تواند این کار را انجام بدهد. مردم ما عده‌ای از علما را وکیل خودشان می‌کنند و این علما وظیفه دارند که بقاء شرایط را بررسی کنند و در آن روز مبادا که خدا آن روز را نیاورد، انقلاب را بیمه کنند.
علاوه بر وظایفی که مندرج در قانون اساسی است، مجلس خبرگان برخی وظایفی دارد که رهبر انقلاب آن را بار‌ها تذکر داده‌اند. ایشان از مجلس خبرگان خواسته‌اند که شورا‌های اندیشه‌ورزی برای مسائل اساسی و بررسی میزان توفیق نظام در اهداف راهبردی و کلان تشکیل شود. همچنین رهبر معظم انقلاب فرمودند یکی از کار‌های مهم اعضای خبرگان این است که در دل مردم باشند، با آن‌ها ارتباط بگیرند، سنگ صبورشان بشوند و حرف‌های جامعه را بشنوند. حتی فرمودند ممکن است این آقایان نتوانند کاری هم کنند و مسئولیت اجرایی نداشته باشند، ولی ممکن است بتوانند مسائلشان را منتقل و مردم را راهنمایی کنند.
از دیگر وظایف مهمی که در قانون اساسی مندرج نیست، ولی می‌تواند کارگشا باشد، بحث جهاد تبیین است که حضرت آقا از اعضای خبرگان خواستند که با جهاد تبیین به سؤالات ذهنی و فکری دانشجویان و جوانان پاسخ داده و بین دانشجویان رفته و کار کنند. اگر این کار‌ها به‌خوبی صورت بگیرد، برای مردم از این جهت که برای آینده انقلابشان و جلوگیری از تحریف آن تلاش می‌شود، یک اطمینان حاصل می‌شود.
برخی اعضای مجلس خبرگان در بعضی استان‌ها نماینده، ولی فقیه هم هستند و در مناطقی که این مسئولیت را ندارند هم می‌توانند به کمک نمایندگان، ولی فقیه بروند. این موارد می‌تواند نشان بدهد که مجلس خبرگان رهبری جایگاه رفیعی دارد و از این جهت است که سخت‌گیری‌های خیلی خوبی هم توسط اعضای محترم شورای نگهبان در این مسئله انجام می‌شود و تسامح نمی‌کنند.
اعضای شورای نگهبان در این مسئله بسیار مراقب هستند که افرادی را از میان ثبت‌نام‌کنندگان به مردم پیشنهاد دهند که خیال مردم راحت باشد که این فرد شرایط علمی و حداقلی از اجتهاد را دارد و پایبند به انقلاب اسلامی است.
یکی از نکاتی که رهبر معظم انقلاب در همه انتخابات‌ها به آن تأکید داشتند و خصوصاً در این دوره هرچه به موسم انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم به آن بیشتر پرداخته‌اند، بحث مشارکت و حضور مردم در صحنه است. همچنین از ابتدای سال دیدیم که راهبرد‌های چهارگانه‌ای را درخصوص رقابت، سلامت و امنیت و مشارکت در انتخابات مطرح کردند و به نظر می‌رسد تأکید ویژه‌ای بر مشارکت دارند. از نظر شما این مشارکت می‌تواند چه آثار و برکاتی برای کشور داشته باشد؟
صلح‌میرزایی: یکی از چیز‌هایی که معمولاً وقتی حرف از مشارکت به میان می‌آید مطرح می‌شود این است که برخی می‌گویند «دوباره ایام انتخابات شد و علما، فضلا و رسانه‌های انقلابی آمدند سراغ ما و فردای انتخابات هم ما را فراموش می‌کنند.» بنده همیشه به مردم عزیز می‌گویم که شما پیشینه رفتاری، عملکردی و گفتاری رهبر انقلاب را نگاه کنید.
سال‌هاست که دغدغه و مدل تفکری ایشان حتی از قبل انقلاب برای تحولات اجتماعی این است که باید مردم به میدان بیایند و تا مردم به میدان نیایند، آن بعثت و رستاخیز اجتماعی اتفاق نمی‌افتد.
خیلی اشتباه است که بعضی‌ها این تهمت را به رهبر انقلاب یا ارکان انقلاب می‌زنند که این‌ها فقط در ایام مورد نیاز به یاد مردم می‌افتند.
شما توبیخ‌های شدید رهبر انقلاب نسبت به دولت‌ها و همچنین نسبت به مجموعه‌های شبه‌دولتی را ببینید؛ توبیخ‌ها مبنی بر این است که کسانی می‌آیند و عرصه را برای حضور مردم تنگ می‌کنند. ایشان سیاست‌های کلی اصل ۴۴ را برای باز بودن دست مردم در اقتصاد ابلاغ کردند؛ چند بار فرمودند راه رسیدن مردم به مجوز‌ها را تسهیل کنید؛ البته کار‌های خوبی با پیگیری‌های ایشان انجام شده است. دغدغه‌هایی که ایشان نسبت به فرهنگ و معیشت مردم و نسبت به ارتقاء رتبه جامعه در دنیا دارند، مشهود است.
واقعا این تهمت بزرگ است که کسی تصور کند رهبر انقلاب فقط مردم را برای دوران نیاز انقلاب می‌خواهند؛ اتفاقاً ایشان معتقدند اگر قرار است مراحل انقلاب را از مرحله اول که اسقاط رژیم طاغوت بود طی کنیم و به تمدن اسلامی در مرحله پنجم برسیم، این فقط از طریق مردم انجام می‌شود. البته معتقدند هنوز در مرحله سوم یعنی اسلامی‌شدنِ حکومت مانده‌ایم. ایشان مردم را دعوت به تحرک با محوریت و علمداری جوان مؤمن انقلابی کرده‌اند.
حضرت آقا می‌گویند وقتی جوان مؤمن انقلابی وسط کار می‌آید بقیه جوانان همراه می‌شوند و وقتی بقیه جوانان آمدند، عامه مردم می‌آیند و تا حرکت اجتماعی اتفاق نیفتد نخواهید دید که ما مراحل انقلاب را طی می‌کنیم.
توصیه می‌کنم جوانان بیانات رهبر معظم انقلاب در اول خرداد ۱۳۹۸ را بخوانند. حضرت آقا تصریح می‌کنند وقتی جوان مؤمن انقلابی وسط کار می‌آید بقیه جوانان همراه می‌شوند و وقتی بقیه جوانان آمدند، عامه مردم می‌آیند و تا حرکت اجتماعی اتفاق نیفتد نخواهید دید که ما مراحل انقلاب را طی می‌کنیم. دغدغه ایشان این است و در ماه‌های اخیر هر جا که می‌رویم این دغدغه را برای بزرگان، جوانان، طلاب، اساتید دانشگاه و دانشجویان بیان می‌کنیم.
حضرت آقا درباره مشارکت گفتند که این حق است؛ یعنی چه؟ یعنی خداوند، چون انسان را تکریم کرده، رأی او معتبر است. مطالبه و خواسته مردم برای حاکم اسلامی مهم است. یکی از نزدیکان حضرت آقا به من می‌گفت اگر دو امر به حضرت آقا عرضه شود و یک امر از نظر ایشان درجه یک باشد و امر دیگر درجه دو باشد، ولی ایشان ببینند مردم آن امر دوم را می‌خواهند امتحان کنند، ایشان هم از آرای مردم تبعیت می‌کنند. البته ممکن است تبیین کنند که این راه درجه دو است و راه درجه یک را انتخاب کنید، ولی این‌طور نیست که متوسل به زور شده و بخواهند تحکم کنند؛ مگر مواردی که شاید اصلاً فرصت تبیین نباشد مثل موارد جنگی یا شبه‌جنگی که لازم است تصمیم سریع اتخاذ شود. در سایر موارد نگاه می‌کنند که مردم در چارچوب شریعت چه چیزی را دوست دارند. این‌ها نکات مهمی است که باید یادمان باشد.
نکته‌ای که گفتید در تنفیذ احکام رؤسای جمهوری هم دیده می‌شود که می‌نویسند «به تبعیت از رأی ملت» ...
صلح‌میرزایی: بله، این‌ها شعار نیست و ایشان از صمیم دل به آن اعتقاد دارند. حضرت آقا ۲۶ شهریور سال ۱۳۹۸ فرمودند «زمام امور بهبود اوضاع این کشور، دست مردم این کشور است»؛ و سپس درباره حضور مردم در مباحث اجتماعی، فرهنگی، سیاسی می‌فرمایند حتی در چیز‌هایی که اختصاصی حاکمیت‌هاست مثل امنیت و اطلاعات هم مردم سهیم هستند. همچنین ایشان ۱۹ دی امسال گفتند مردم بعضی کودتا‌ها را کشف کردند، مثل کودتا در پایگاه شهید نوژه که مجموعه اطلاعاتی از آن مطلع نشده بود.
وقتی ایشان می‌خواهند مردم در حیطه تخصصی وارد شوند، پس مشارکت صرفاً نباید محدود به مشارکت سیاسی شود؛ این نیست که فردای انتخابات بگوییم: «مردم! کار تمام شد و به منزل بروید.»
یعنی فقط رأی‌دادن مطرح نیست...
صلح‌میرزایی: مشارکت مردم برای همه کارهاست؛ مردم ما به‌درستی انقلاب را مال خودشان می‌دانند. اینکه از مسئولی یک کار اشتباه سر می‌زند، مردم عصبانی می‌شوند برای این است که احساس می‌کنند این خیانت به داشته‌ی و دارایی‌شان است. ملکیت انقلاب برای مردم است و مردم خودشان را مالک می‌بینند. یک رئیس جمهور داشتیم که به ایتالیا رفته بود و زیر پای مجسمه‌ی یک اسب عکس گرفته بود؛ مردم ما بَدشان آمد و گفتند این رئیس جمهور نماینده‌ی ماست و چرا باید برود زیر سم اسب فلان قهرمان فلان کشور اروپایی عکس بگیرد؟
این تفکر حضرت آقا را باید این‌گونه بفهمیم؛ آ‌ن‌موقع مشارکت معنای دیگری پیدا می‌کند. شکی در این نیست که مردم انقلاب را دوست دارند، ولی برخی موارد هم باید نشان داده شود. مثل اینکه من فرزندم را دوست دارم، ولی ممکن است فرزندم خیلی مواقع این دوست داشتنم را مطلع نشود. مردم ما انقلاب را دوست دارند و یکی از جا‌هایی که می‌توانیم این کد را ارسال کنیم که ما انقلاب را دوست داریم، با همین انتخابات و راهپیمایی است.
ما به جهان می‌گوییم که انقلاب‌مان را دوست داریم و برای این، در انتخابات و راهپیمایی شرکت می‌کنیم. مشارکت هم بازدارندگی در مقابل دشمن دارد، چون اقتدارآفرین است؛ این اقتدار هم امنیت‌آفرین است.
بُعد دیگر اینکه برخی عبادت‌ها را داریم که چند میلیون نفر یک‌دفعه آن را انجام می‌دهند؛ مثل راهپیمایی اربعین. در راهپیمایی اربعین یک فرد مثلاً از بصره در شمال عراق به سمت کربلا حرکت می‌کند و می‌گوییم موسم اربعین فرارسید و آغاز شد و تا زمانی که آخرین نفر عراق را ترک می‌کند معمولاً یک بازه‌ی یک‌ماهه است. در این یک ماه یک عبادت دسته‌جمعی با یک هدف مشخص انجام می‌شود و برکاتی برای جامعه اسلامی دارد.
در ماجرای انتخابات هم این‌طور است که برخی مقدمات را شروع کردند؛ یعنی کسانی که به تبلیغ می‌پردازند تا مشارکت مردم افزایش یابد؛ امثال شما که در رسانه این کار را می‌کنید، این یک عبادت است. در روز رأی‌گیری یک عده از صبح می‌آیند و مثلاً حدود ۴۰ میلیون نفر یک عبادت را در راستای کمک به ولیّ خدا و نایب امام زمان (عج) انجام بدهند. ببینید این چه عمل عبادی زیبایی است که برکات به همراه دارد. قرآن کریم می‌فرماید اگر ایمان بیاورند و تقوا داشته باشند، ابواب آسمان و زمین باز می‌شود و برکت من به آن‌ها می‌رسد. «یدالله مع الجماعه»؛ اگر یک روز همه با هم عبادت جمعی را انجام دهیم، احساس می‌کنیم که حال ایران‌مان خوب شده و برکت در اموال و انفاس وارد می‌شود.
بعضاً ممکن است در رقابت‌های انتخابات مجلس شورای اسلامی، جایگاه مجلس خبرگان در تبلیغات و شعار‌ها کمتر مورد توجه قرار بگیرد. جایگاه و اهمیت مجلس خبرگان چگونه برای جامعه بازخوانی شود که همگان به انتخاباتِ مجلسین دقت نظر داشته باشند؟
شأن نامزد‌های خبرگان به‌گونه‌ای نیست که وارد کار‌های تبلیغاتی مرسوم سایر انتخابات‌ها بشوند. معمولاً این افراد سعی می‌کنند با حفظ زیّ طلبگی و شرایط همیشگی‌شان مسائل را دنبال کنند.
صلح‌میرزایی: نوع رقابت مجلس خبرگان در طول این پنج دوره‌ی گذشته همیشه متفاوت بوده است. علما و فقها و کسانی که عمری را در مسیر خدمت به مردم گذراندند، خودشان را در موضع انتخاب مردم قرار می‌دهند. شأن این افراد به‌گونه‌ای نیست که وارد کار‌های تبلیغاتی مرسوم سایر انتخابات‌ها بشوند. معمولاً این افراد سعی می‌کنند با حفظ زیّ طلبگی و شرایط همیشگی‌شان مسائل را دنبال کنند. از این جهت بعضاً بداخلاقی‌هایی که در بعضی از انتخابات‌ها رخ می‌دهد را نمی‌بینیم و این آقایان سعی می‌کنند اخلاق اسلامی رعایت بشود. یکی از پاک‌ترین انتخابات‌ها، انتخابات خبرگان رهبری است.
در برخی مواقع حساسیت به نحوی می‌شود که مثلاً رأی نفرِ اولِ انتخابات خبرگان در سال ۹۴، از نفر اول مجلس شورای اسلامی بالاتر می‌رود؛ این نشان می‌دهد که مردم احساس کرده بودند باید بیشتر کنش داشته باشند.
مردم بدانند مجلس خبرگان قرار است جمهوریت و اسلامیت‌شان را تأمین کند؛ قرار است نهاد ولایت فقیه که مهم‌ترین بخش نظام و به تعبیر شهید سلیمانی ستون خیمه‌ی نظام است را حفاظت کرده و خدای نکرده در روز مبادا بتواند کمک کند برای اینکه یک فرد صالحی این مسیر را ادامه بدهد. گفتن این نکات برای مردم کارگشا خواهد بود؛ اگرچه مردم معمولاً این‌طور هستند که وقتی در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت می‌کنند، در مجلس خبرگان هم رأی می‌دهند. اتفاقاً در مجلس خبرگان تعدد لیست‌ها هم وجود ندارد. مردم ما در این عرصه خیلی دچار خط و خطوط نمی‌شوند و احتمالاً همه احزاب انقلابی توافق اجمالی خواهند داشت و امیدواریم لیست خوبی بسته شود.
در بحث رقابت‌ها که اشاره‌ای داشتید، چون فضای مجلس خبرگان با سایر انتخابات‌ها فرق می‌کند، در یک حوزه انتخابیه‌ای بوده که دو-سه نفر از علما ثبت‌نام کردند، اما یکی از علما به احترام سایرین کناره‌گیری کردند. از نظر شما بهتر است تبلیغات نامزد‌های مجلس خبرگان چگونه باشد؟
صلح‌میرزایی: کسانی که برای این مجلس حضور پیدا کردند، انصافاً علمای بلاد هستند و انسان‌های اهل تقوا و اهل علم‌اند. ما باید خدمت این عزیزان برویم و زانو بزنیم و درس ادب و دین بیاموزیم، چون بنده جزو جوان‌ترین‌ها هستم و لذا من در جایگاه توصیه کردن نیستم؛ ولی درباره نکته‌ای که گفتید، نمونه‌ای نداریم که آقایان انصراف داده باشند. در این صورت که گفتید، معمولاً آقایان دعوت می‌کنند که مردم به شخص دیگری رأی بدهند. در دوره قبل به یاد دارم وقتی که مرحوم آیت‌الله مؤمن از قم کاندیدا شده بودند، طلبه‌ای که رقیب ایشان بود در سخنرانی‌ها به مردم می‌گفت از جهت اینکه انتخابات از نظر ساختاری و شکلی شکل بگیرد آمده‌ام وگرنه بهتر از آیت‌الله مؤمن کسی را نداریم؛ و خود آن شخص هم به آیت‌الله مؤمن رأی داده بود. اینجا قاعدتاً انصراف معنا ندارد و فرد می‌آید از این فرصت برای گفتگو با مردم استفاده می‌کند و اگر می‌بیند شخصِ بزرگواری هست که باید تقویت شود، مطرح می‌کند.
وقتی در فهرست افرادِ حاضر برای ورود به مجلس خبرگان رهبری در این دوره نگاه می‌کنیم، یک اطمینان قلبی به انسان دست می‌دهد که خوبان حوزه و علما به میدان آمدند. همچنین جوان‌تر‌ها هم به میدان آمده‌اند و نوعی ریسک انجام داده‌اند که خود را در معرض امتحان قرار می‌دهند. فردی که از نظر اخلاقی و اجتماعی مطمئن است خودش را معرض قرار می‌دهد و یک استاد حوزه که صاحب اثر هم هست، با شجاعت خود را در معرض انتخاب قرار می‌دهند.
جای تقدیر دارد نسبت به آن‌هایی که رد شدند و صلاحیت‌شان تایید نشد و آن‌هایی که ماندند، خطر را پذیرفتند؛ البته ممکن است بعضی بگویند که این شخص دارای علمیّت نبوده، ولی از ارزش‌های او کم نخواهد شد. یک فضای خوب و انقلابی شکل گرفته و اکثر کسانی که در این میدان هستند، با نیت‌های خالص آمده‌اند.
به‌عنوان مثال مشکلی در علمیّت و توانمندی آیت‌الله جنتی نیست، ولی ایشان خودشان ثبت‌نام نکرد. همچنین با خبر شدم آیت‌الله امامی‌کاشانی ثبت‌نام کردند، اما انصراف دادند.
این اتفاق در سایر انتخابات‌ها دیده نمی‌شود...
صلح‌میرزایی: همان‌طور که اقدام آیت‌الله جنتی را تکریم کردیم، نیاز است رسانه‌های انقلابی اقدام آیت‌الله امامی‌کاشانی را هم تکریم کنند؛ با وجود اینکه ایشان مورد اتفاق همه هستند، ولی انصراف دادند. وقتی دیدند حضور الباقی کفایت می‌کند و شاید به‌خاطر سن، ارتباط‌شان با مردم تحت‌الشعاع قرار بگیرد انصراف دادند.
منظور توصیه به کاندیدا‌های خبرگان نیست؛ شاید تصور جامعه این باشد که چرا نامزد‌های خبرگان مثل بقیه نامزد‌های انتخابات‌ها، اهل پوستر زدن و نشست‌های انتخاباتی نیستند؟
صلح‌میرزایی: کاندیدا‌های مجلس خبرگان نطق انتخاباتی ضبط کردند و پخش خواهد شد. یکی از کار‌هایی که نامزد‌های خبرگان انجام می‌دهند این است که به خدمت مردم می‌روند و به علمای بزرگ یک منطقه ادب می‌کنند. البته این کار در تهران به‌خاطر گستردگی استان مقداری سخت است و به‌نظرم به همین خاطر است که زمان تبلیغات را به ۱۵ روز گسترش داده‌اند.
من وقتی فهرست نامزد‌های تهران را دیدم، برایم واقعا خوشحال‌کننده بود که انسان‌های فرهیخته، پاکیزه و با سابقه مجاهدت‌های طولانی به میدان آمده‌اند.
با توجه به فرمایش حضرت آقا درخصوص مأموریت اعضای خبرگان نسبت به جهاد تبیین و حضور بین جوانان، شاید استفاده از برخی بزرگان به‌خاطر مشغله‌های اجرایی و مباحث حفاظتی و کهولت سن، سخت شده باشد. شاید بشود امثال بنده به‌عنوان خدمتگزاران رفقای جوان حضور یابند و امیدواریم این کار بتواند به هم‌افزایی بیشتر بین جبهه فرهنگی تهران کمک کند. در این صورت شاید یک اتفاقی را در تهران با هم‌افزایی مؤمنین انقلابی تهران برای به میدان آمدن ظرفیت‌های پایتخت پیگیری کرد.
اما درخصوص پوستر و ... باید گفت اولاً این کار به‌نوعی در حال منسوخ شدن است و بیشتر در فضای مجازی تبلیغ می‌کنند. از طرف دیگر معمولاً افرادی که وارد این عرصه می‌شوند، تموّل لازم را ندارند و خیلی از مردم هم این انگیزه را ندارند که بیایند کمک کنند به شخصی که در خبرگان است. وقتی بودجه‌ی یک فرد صفر باشد، نمی‌تواند پوستر بزند یا ستاد تشکیل بدهد؛ این‌ها همه چیز‌هایی است که این اقدامات را برای آقایان سخت می‌کند و بعید می‌دانم که هیچ‌کدام از این افراد وارد این عرصه بشوند.
با شما از طریق جامعتین صحبتی برای حضور در فهرست انتخاباتی تهران انجام شده است؟
صلح‌میرزایی: بله. از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با من صحبت شده است و در لیست جامعه مدرسین برای تهران هستم.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/ ۱۳۴
